Try before you die: VLOG: Fossielenexpeditie op de Maasvlakte bij Rotterdam

Zoals jullie wellicht weten woon ik zelf heel dichtbij het strand en ben ik er dan ook regelmatig te vinden om even lekker uit te waaien. Tijdens mijn wandelingen heb ik dan ook altijd de tik om te speuren naar mooie schelpen en steentjes. Die stop ik in mijn jas- of broekzak en belanden thuis weer in potjes en vaasjes. Toen ik echter hoorde over een fossielenexpeditie leek me dit een mooie en vooral leerzame excursie. Dus reed ik de hele Nieuwe Waterweg rond, om hemelsbreed slechts enkele kilometers verder, te gaan speuren met fossielenexpert Walter Langendoen.

Fossielenexpeditie vlog

Van de fossielenexpeditie heb ik een vlog gemaakt. Onder de video kun je ook praktische tips en achtergrondinformatie lezen.

 

De Maasvlakte 2

De Rotterdamse haven is natuurlijk een echte wereldhaven. Om de haven te laten groeien is men sinds enkele begonnen met het opspuiten van de Maasvlakte 2. Het opspuiten gebeurt met enorm grote machines die zand vanaf de zeebodem. Juist op die zeebodem liggen oeroude resten van honderdduizenden jaren geleden oftewel de IJstijd. Nu denk je al snel aan mammoets en skeletten maar de grote resten zijn machinaal al naar boven gekomen. Nu komen kleine resten bovendrijven en op het Maasvlaktestrand op te rapen.

“Fossielen zijn alle sporen van planten en dieren die geconserveerd zijn. De wetenschap hierom heen heet paleontologie.”

We worden welkom geheten in het Futureland, een informatiecentrum op de Maasvlakte. Vanuit hier kom je alles te weten over de Rotterdamse haven en onderneem je excursies.

Gepassioneerd door fossielen

Walter Langendoen raakte enorm gepassioneerd voor fossielen tijdens zijn wandelingen met de hond. Als een soort ‘chagrijn’ loopt hij uren over het strand al speurend naar de mooiste vondsten. En met succes. Walter vond ook een deel van een 9600 jaar oud skelet op het strand. Hij was daarmee volop in het nieuws, maar blijft speuren  “Gisteren heb ik van 8 uur ’s ochtends tot vijf uur ’s middags hier 15 kilometer langs het strand gelopen. En ik heb dit gevonden.”

 

Walter haalt een zakje uit zijn jaszak. “Dit zijn hyenakeutels, oftewel coproliet, en die zijn super bijzonder. Inmiddels heb ik er al meer dan 100 gevonden hier. Naturalis doet hier nu onderzoek naar want je kunt zelfs pollen analyseren uit de keutelresten. Kijk maar goed naar de kleur, dat is niet wat je verwacht he?” Nee, dat kun je wel zeggen. De vondst van Walter is gitzwart, dat komt door het water. “En dit is een stukje bot, een opperarm van een bever. Je vind ook veel vuursteen hier, maar dit stuk is ook bijzonder want er zit een afdruk van een zee-egel in.”  Voordat we in de bus stappen werpen we nog een blik op de vitrines maar zien al snel dat het verschillen moeilijk te zien zijn. We zijn reuze nieuwsgierig wat ik zelf ga vinden.

Verschil tussen steen, klei, hout of een fossiel

Na een korte busrit beginnen we op het strand met het oprapen van gitzwarte stukken. Walter komt tussen door kijken om te keuren wat we vinden. Daarna lopen we samen nog een stuk verder. Walter trekt de ene na de andere schat uit het zand. “Dit moet het gebit zijn van een eekhoorn. Kijk de kiesjes zitten er nog in. Die neem ik zelf mee, voor onderzoek.” We lopen verder en nog geen vijf minuten later haalt Walter een paardenkies uit het zand. “Dit is al de derde die we vinden vandaag.”

 

Walter geef toe dat hij door jaren speuren echt een oog heeft gekregen en van meters afstand een ‘schat’ ziet liggen. Alles wat hij vindt blijft daarbij ook zijn eigendom, maar het blijft niet in zijn eigen schuur liggen. “Ik geef liever alles aan musea in bruikleen zodat ze er onderzoek naar kunnen doen en het kunnen gebruiken voor een educatief doeleinde.” Mijn medezoekers hebben ook geluk; een stuk neushoornkaak en bevertand. Mijn eigen score blijft een kaak van een klein dier zoals een muis en of er verder nog wat bij zit dat moeten we straks bij de determinatie zien.

Fossielendeterminatie

Anderhalf uur later keren we – redelijk verkleumd – terug met tassen vol schatten in het Futurelab. Daar haalt Walter de lamp tevoorschijn en beoordeelt de inhoud van de tassen. Ik heb vijf stuks bot meegenomen, een paar hele oude schelpen en dus mijn kaakje. Ook de rest van de oogst is niet mis:

• Drie paardenkiezen
• Een stukje uit een mammoetkies
• Een kies van een uitgestorven bever (trogontherium) en eentje van de Castor-fiber, een beverraas die nu nog bestaat
• Een stukje ivoor uit een slagtand van een olifantachtige
• Groot fragment uit een neushoornkies
• Twee vissenwervels
  Fossiele visresten onder andere een steurplaat en een kaak van een beenvis. 

Niet slecht voor een eerste expeditie. Ontzettend knap dat je van zo’n afstand kunt beoordelen wat het gene is dat je hebt gevonden. Als ik binnenkort op het strand ben hou ik ook beter mijn ogen open. Misschien loop ik wel ineens een mammoetkies tegen het lijf!

10 tips om fossielen te zoeken

Je kunt via Futureland zo’n 40x per jaar mee op fossielenexpeditie, maar je kunt ook zelf gaan zoeken naar resten uit het verleden.

1. Je moet vooral zoeken tussen de hoog en laag waterlijn. Hou dus goed in de gaten wanneer het eb wordt.
2. Als het gestormd heeft ligt het strand niet ineens voller. Wel een paar dagen later (zo’n dag of 3, 4, 5)
3. Neem plastic zakjes mee om je vondsten in te doen. Deze zijn vaak nat. En een rugzak is ook handig zodat je je handen vrijhoudt.
4. Wil je echt bijzondere vondsten vinden? Je zult je laag bij de grond (op je knieën) moeten zoeken. Hou daar dus bij de kledingkeuze rekening mee.
5. Kaplaarzen zijn sowieso aan te raden, want de vloedlijn is vaak vochtig.
6. Bekijk stenen altijd extra goed of er geen steenkernfossiel in zit.
7. Bij twijfel altijd meenemen en niet weggooien.
8. Zet je vondsten online op het speciale forum ‘Oervondstchecker’ van de Maasvlakte. Je krijgt dan ook te horen hoe oud het ongeveer is.
9. Vind je een archeologische vondst? Deze vondst moet je melden!
10. Vind je eikapsels van haaien en roggen? Deze vondsten moet je zeker afgeven want hier wordt veelvuldig onderzoek naar gedaan.

Wil je meer informatie over deze excursies? Ga dan naar Futureland op de Maasvlakte 2 en kijk voor de vondsten van Walter op zijn Facebookpagina.

Tip: Op 29 januari as. Vind er ook een landelijke fossielendag plaats in Futureland waar paleontologen jouw vondsten kunnen determineren. Verwacht dus een soort kunst & kitsch setting waarbij je al je vondsten kunt laten keuren.

Lees ook de blog van Kidseropuit over hun bezoek aan Futureland.

 

Disclaimer: Ik nam deel aan deze excursie in samenwerking met Port of Rotterdam. Uiteraard wil ik Walter ontzettend bedanken voor zijn enthousiasme en passie

Sanne Bakker

Sanne Bakker is eigenaar van ensanne reist. Sanne houdt van stedentrips maken en daarbij een hoop dingen bezoeken. Ze is geïnteresseerd in kunst, musea en WW2. Ook is ze in voor echte Try before you die avonturen. Daarbij heeft ze haar diploma in de Reisjournalistiek gehaald.