Airborne Museum: een aangrijpende reconstructie van de slag om Arnhem
A bridge too far. De meeste geschiedenisboeken hebben je er vast over verteld. In september 1944 eindigde de bevrijding van Nederland anders dan gepland. Voor de geallieerde troepen was de brug in Arnhem te ver. Airborne Museum ‘Hartenstein’ in Oosterbeek, bij Arnhem, heeft deze slag gereconstrueerd met een omvattende collectie en aangrijpende experience.
Operation Market Garden was de operatie die in een groot gedeelte van Gelderland plaats vond om koers te maken richting de Duitse rivieren en Berlijn. Na luchtlandingsdroppingen op onder andere de Ginkelse heide bij Ede en Driel trokken de Britse en Poolse troepen op richting Arnhem om de bruggen te veroveren. Vanuit Nijmegen werd door de Canadezen de koers ingezet. Villa Hartenstein was het voormalige hoofdkwartier van de Britse divisie. Een bezoek aan het Airborne Museum begint dan ook met deze uitleg via een video van zo’n 8 minuten.
Kippenvelmomenten
In de aangrenzende ruimtes zijn volop oude foto’s van het strijdtoneel, kaarten en voorwerpen te zien. Een opa wijst zijn kleinzoon op de verschillen tussen een geallieerd uniform en een Duits uniform. “En dat is de badge van de 101 Airborne division, die herken je aan de adelaar. De soldaat werd met een parachute gedropt.” Vertelt de opa. Kippenvel momenten zijn de citaten op de muur zoals van soldaat Joe Watts: “We werden overdag gedropt, wat ongewoon was, omdat onze twee eerdere sprongen ’s nachts hadden plaats gevonden en we niet goed wisten hoe dat voor ons zou uitpakken.” Maar ook de verhalen van de bewoners worden belicht: “De vliegtuigen kwamen in twee golven aanvliegen. Het station, de psychiatrische instelling en het dorp werden zwaar getroffen. Het hoofdgebouw waarin de Duitsers zaten werd niet geraakt. Ongeveer tachtig Nederlanders kwamen om en slechts een paar Duitsers. De bewoners begrepen er niets van en ik verloor mijn hele familie”, vertelt Cor Janse over 17 september 1944. Nog indrukwekkender zijn de video-interviews. Met ooggetuigen en veteranen. Ik heb inmiddels al een heel goed beeld hoe het er hieraan toe moet zijn gegaan.
48 ooggetuigen en persoonlijke verhalen
Twee etages lager kruipt de Slag om Arnhem nog verder onder je huid. Na een tweetal levensechte diorama’s die het hoofdkwartier in Villa Hartenstein en het hospitaal in het dorp verbeelden kom ik letterlijk oog in oog te staan met de ooggetuigen van de oorlog. EGO- vergeet mij niet, laat 48 voorwerpen en ooggetuigen zien. Verzetslieden, burgers, geallieerde soldaten, Duitse soldaten, nabestaanden en de postduif William of Orange. Alle mannen en vrouwen dragen samen een indrukwekkend verhaal dat niet vergeten mag worden.
Airborne Experience
In de kelder van het museum ligt Airborne Experience. Een bordje “de experience kan als schokkend worden ervaren” waarschuwt ons. Ik ben benieuwd en ga de gang door… Enkele seconden later sta ik te midden van de slag om Arnhem. Vliegtuigen vliegen over, kogels knallen rond, je hoort gekrijs en het vuur oplaaien. Onbeschrijflijk indrukwekkend. Het is alsof ik in een film zit, maar nee dit was zo’n 70 jaar geleden werkelijkheid.
Luisterplek Liberation Route Europe
Airborne Museum ‘Hartenstein’ is onderdeel van Liberation Route Europe, een grensoverschrijdende herdenkingsroute die de weg van de geallieerden volgt tijdens de bevrijding van West-Europa. Van Zuid-Engeland naar Normandië, via Parijs, de Ardennen, de regio Arnhem-Nijmegen richting Berlijn. Alle regio’s op deze route zijn verbonden door persoonlijke verhalen. Meer over Liberation Route Europe. Voor het museum ligt ook een luisterplek van Liberation Route Europe. Over een vriendschap tussen twee bevriende zweeftuigpiloten. Ook dit verhaal kruipt onder je huid. Beluister het audiofragement.
Oorlogsbegraafplaats Oosterbeek
Vol van indrukken van het museum brengen we een eervol bezoek aan de Airborne oorlogsbegraafplaats, aan de andere zijde van het dorp Oosterbeek. De wind ritselt door de bladeren, een enkele vogel klinkt. 1750 jongens, de meeste slechts begin twintig, hebben hier hun rustplaats gevonden nadat ze tijdens de Slag om Arnhem streden om onze vrijheid. Vele van hen zijn zelfs onbekend gebleven. Ieder jaar komen veteranen hun makkers hier herdenken.
Operation Market Garden herdenkingen
In de september maand vinden de Operation Market Garden herdenkingen plaats. Op 2 september 2017 kun je met de Airborne Wandeltocht (afstanden tot en met 40 kilometer) mee lopen. Op 10 september 2017 het hardloopevenement Bridge to Bridge en op zaterdag 16 september 2017 vinden de droppings boven de Ginkelse Heide plaats gevolgd door een serie herdenkingsbijeenkomsten onder andere in Arnhem, op de Oorlogsbegraafplaats in Oosterbeek en in Driel. Zie voor alle Airborne Herdenkingen https://www.airborne-herdenkingen.nl/
Praktisch info Airborne Museum ‘Hartenstein’
Het Airborne Museum ligt in Oosterbeek, bij Arnhem in het Hartenstein park. Momenteel wordt de buitenzijde van het museum gerenoveerd. Lunch na je bezoek bij Hartenstein @ Laurie voor een overheerlijke tomatensoep en rijkgevulde salade. Overnachten kun je uitstekend in deze regio bijvoorbeeld bij Hotel de Bilderberg, op loopafstand van het museum.
Combineer je bezoek met andere plekken in de omgeving zoals:
Disclaimer; Deze blog geeft mijn persoonlijke verslag weer tijdens een bezoek Airborne Museum ‘Hartenstein’ in Oosterbeek. De historische informatie in het artikel dient om mijn verhaal te ondersteunen en deze heb ik met zorgvuldigheid geraadpleegd.
Interessant! Ik ken wel de fil, maar wist niet dat er een museum is. Mooi artikel!
Indrukwekkend altijd dit soort musea. Vaak weet je vaag wel iets over dit soort gebeurtenissen uit de geschiedenis, maar het begint pas echt te leven in musea met quotes ed