De tijd heeft stil gestaan in Paleis Soestdijk
Nadat in 2004 Koningin Juliana en Prins Bernhard beide vlak na elkaar stierven, kwam hun voormalige woonhuis, Paleis Soestdijk leeg te staan. Meer dan drie kwart eeuw woonde het koninklijk paar in het voormalige zomerpaleis van tsjaardochter Anna Palowna. En sinds hun vertrek heeft de tijd stil gestaan.
De vorst regeert
Bij onze aankomst ligt er nog sneeuw in de tuin van het paleis. Het is rond het vriespunt en de vorst regeert. Een dun vliesje ligt op onder andere de zonnewijzer. Eigenlijk wil ik door de tuin blijven lopen om te fotograferen, maar onze gids wacht.
Hoe zat het ook al weer? – de Koninklijke stamboom
We beginnen bij de stamboom van het Huis van Oranje. Vanaf Willem-Alexander naar Willem van Oranje terug in de tijd. “Oorspronkelijk was dit een jachtslot gebouwd door de Amsterdamse burgemeester in de Gouden Eeuw en die verkocht het weer aan de fanatieke jager stadhouder Willem III. Ten tijden van de Fransen werd het een kazerne. Koning Willem II kreeg later Soestdijk cadeau voor zijn heldhaftige optredens in de Franse oorlog. Hiervan zullen we straks nog een grootse schildering zien.” Vertelt onze gids Paula.
“Anna Palowna, de vrouw van Willem II en dochter van de Russische tsjaar liet het jachtslot verbouwen tot een zomerpaleis. Toen kreeg het de zijvleugels en bracht vooral de empirische stijl mee. De generaties na Willem II bleven ook het paleis voor de zomermaanden gebruiken. In 1937, nog voor de oorlogsjaren, namen Juliana en Bernhard hier hun intrek. Tijdens de bezetting kwamen er Duitse militairen en na de terugkomst uit Canada werd het paleis door het koninklijk paar bewoond.”
Dit paleis is dus de plek waar Koningin Beatrix haar eerste stapjes zette en tientallen moeilijke beslissingen in landsbelang werden genomen. Hoogwaardigheidsbekleders en normale Nederlanders kwamen hier op audiëntie bij de Koningin die zelf vooral zo normaal mogelijk wilde zijn. Ze liet zich mevrouw noemen door haar personeel (in plaats van majesteit) en had alleen Paleis Soestdijk als koninklijke residentie.
Hoogtepunten van Paleis Soestdijk
In Paleis Soestdijk heeft sinds het overlijden van Bernhard en Juliana letterlijk de tijd stil gestaan. Dat is ook zichtbaar te zien, renovatie is hard nodig en her en der zie je zelfs de sporen van schilderijlijstjes op het behang. Vlekjes in de vloerbedekking, kale deurknoppen en bladderend behang. Alleen de allerbelangrijkste en waardevolle stukken zijn door de familie meegenomen. Hoewel het vanaf de weg nog een groot paleis lijkt, valt dat in realiteit mee. Het is niet erg diep en de ruimtes binnen zijn klein een beetje hokkerig zelfs. Het moest volgens de Koningin ook vooral op een echt huis lijken. “Dit is een huis en we leven hier, heel gewoon zonder glamour.” zei Juliana zelfs legt Paula onze gids uit. Vanuit haar werkkamer wilde ze bijvoorbeeld ook geen gordijnen voor het raam. De hoogtepunten van het paleis:
De Kanonnenkamer
De Kanonnenkamer is eigenlijk een minimuseum in het Paleis dat door Anna Palowna werd ingericht. De twaalf kleine kanonnetjes aan de voorzijde waren het speelgoed van haar zoons. Ze staan om het miniatuur beeld van Koning Willem II, dat op grote schaal voor Paleis Noordeinde in Den Haag staat.
De Witte Eetzaal
Hoewel de ruimte op Paleis Soestdijk slecht zo’n 30 personen kon waarborgen, werden officiële statiediners in de Witte Eetzaal genuttigd. Grote namen als Gandi, Nelson Mandela en Poetin schoven aan bij de Koninklijke familie. De stoel van Koningin Emma, met de E inscriptie is hier ook te bewonderen.
Uiterst modern voor die tijd had de Koninklijke familie ‘deurbelletjes’ in iedere kamer. Zo konden de lakeien komen.
De Stuczaal
Architectonisch is de stuczaal het hoogtepunt van het museum. Dit gedeelte dateert dan ook uit de tijd van het jachtslot, maar is wel grondig verbouwd. Deze zaal is dan ook het bekendste van televisie zoals de verlovingsaankondiging van Beatrix en Claus. Marmer, gouden kandelaar en een groot beeld van Willem III sieren de ruimte.
Empirezaal en de Waterloozaal
Het echte koninklijke gevoel uit het verleden zie je ook in de Empirezaal en de Waterloozaal. In deze laatste is de grote schildering te zien van Willem II en de slag bij Waterloo. Over zijn rol bij deze beroemde slag werd in de historie al veel gediscussieerd. De stoelen in deze kamer zijn allen met de handgemaakt.
Het woonappartement
Met geld van de Nederlandse regering, werd het huwelijkscadeau een modern appartement aan de achterzijde van Soestdijk. Hier wandelen we dus letterlijk de voormalige woonkamer van de koninklijke familie in. Veel is er hier niet meer te zien, alleen de eethoek staat nog in een typische art-deco kamer. Wel is met foto’s geprobeerd om je een goede indruk van het appartement te geven.
Toekomst van Paleis Soestdijk
Sinds 10 jaar is Paleis Soestdijk te bezoeken. De openstelling is uitgesteld omdat de herbestemming nog steeds onduidelijk is. Momenteel zijn er drie partijen in de strijd.
Op het landgoed vinden veel evenementen plaats. Afgelopen zomer waren wij bijvoorbeeld al bij Counting Crows @ Royal Palace. Ook aankomende zomer in 2017 komt er weer een concertreeks.
Tip: Op het landgoed kun je overigens ook wandelen, hiervoor betaal je €5,- entree. Voor een kop koffie of lunch kun je terecht in de Orangerie.
In de buurt van Soestdijk
Combineer je bezoek aan Paleis Soestdijk met andere bezienswaardigheden in de omgeving.
- De historische binnenstad van Amersfoort (11 kilometer verder)
- Nationaal Militair Museum Soesterberg (11 kilometer verder)
- Nederlands Instituut voor Beeld & Geluid in Hilversum (12 kilometer verder)
Disclaimer: Amersfoort bezocht ik tijdens een blogtrip met Duitse bloggers die ik voor ensanne.nl in samenwerking met Citymarketing Amersfoort organiseerde.
Een prachtig paleis om te bezoeken inderdaad!