Kröller-Müller Museum: uit verdriet geboren

Zeg je grande dames uit de kunstwereld, dan zeg je ook gelijk Helene Kröller-Müller. Samen met Peggy Guggenheim verzamelden de dames een omvangrijke collectie moderne kunst bij elkaar. De verzameling van Helene, die onder andere bestaat uit veel werken van Van Gogh, kreeg van de Nederlandse staat een eigen museum middenin Nationaal Park de Hoge Veluwe. In Flow Magazine las ik eerder dit jaar al een interessante reportage over deze vrouw met een visie op de kunst en haar correspondentierelatie met ene Sam van Deventer…

Daar waar Peggy Guggenheim een enorme erfenis gebruikte om kunstwerken aan te schaffen, deed Helene Kröller-Müller dit met het vermogen van haar man. Anton Kröller was namelijk een vermogende Nederlandse zakenman onder andere actief in het Rotterdamse havenleven. Zijn vermogen belegde hij enerzijds in grond; waaronder het Nationaal Park de Hoge Veluwe. Helene startte na haar kunstgeschiedenisopleiding bij de beroemde H.P. Bremmer in Den Haag met verzamelen. Dit loopt uit de hand tot een collectie van 11.500 stukken. Na een zware operatie besluit Helene haar collectie een eigen museum voor de Nederlandse bevolking te geven. Haar nageslacht kijkt namelijk nauwelijks tot haar grote verdriet om. In Sam van Deventer heeft ze een zielsverwant gevonden. Ze schrijft hem: “Dit museum is uit verdriet geboren! Als dankbare bloem is het er uit opgebloeid en dit verdriet heet Helene.”

Het eerste werk: Hij komt van ver

Helene schafte als eerste werk een typisch werk aan. Onze gids vertelt: “Het schilderij is ontzettend tekenend voor de tijd waarin Helene startte. Aan de linkerzijde zie je duidelijk de opkomende modernisering met de stoomtrein en een opkomende skyline. Rechts zie je de landarbeider aan het werk in het veen. Het werk is van Paul Joseph Constantin Gabriël, een van de schilders van de Haagse school. Het lijnen spel met de diepte valt daarnaast op, met ook de kleur van de lucht; deze is niet grijs maar paars.”

De vroege Van Gogh’s

De Kröller-Müller collectie is natuurlijk bekend om de grootste collectie van Van Gogh’s. Op Van Gogh Museum na, vind je hier de meeste werken. In de tijdelijke tentoonstelling ‘de Vroege Van Gogh’s zie je duidelijk hoe de meesterschilder zich ontwikkeld heeft. “Toen Vincent in de jaren 80 van de 19e eeuw nog in Nederland werkte, wilde hij vooral de gewone burger in beeld brengen. “Uit het volk, voor het volk”, was zijn motto.” legt onze gids uit. “Vooral in de aardappeleters zie je een enorme ontwikkeling van zijn werk terug. Hieraan gingen vele studies en schetsen vooraf. Als je nu door deze tentoonstelling loopt zie je dit ook terug.”

Mij valt op hoe gedetailleerd de schetsen zijn. Juist door de schetsen met de schilderijen samen te zien, kijk ik ineens heel anders. Je ziet echt dat de mensen op de werken bollingen, diepte en rimpels hebben. Heel knap!

Mijn favoriete van Gogh schilderij

Van de honderden werken die Vincent van Gogh maakte is Caféterras bij nacht mijn favoriet. De prachtige kleuren, sterrenhemel en alsof het uit een Frans pittoresk dorpje is geknipt. Ik kan er uren naar blijven kijken! Helene kocht haar eerste Van Gogh voor 110 gulden in Parijs. De Bosrand. Haar favoriete werk waren de uitgebloeide zonnebloemen. Deze kreeg dan ook een ereplaats toen ze na haar overlijden werd opgebaard in haar eigen museum.

Mondriaan, Picasso en meer

Van Gogh was niet de enige moderne meester die Helene haar aandacht kreeg. Ook werken van Mondriaan en Picasso kregen een plek in de collectie en later in het museum. Hiermee laat het erfgoed van Helene dan net zoals bij Peggy een tijdreis zien. Met de kubisten en futuristen had Helene zelf wat moeite. Zo ook met de werken van Bart van der Leck, een tijdgenoot van Mondriaan. Onze gids legt uit dat dit een fabriek voorstelt met medewerkers, ik kan het me bijna niet voorstellen. Een paar jaar geleden schafte het museum zelfs nog een uiltje van Picasso (Petite Chouette) aan, gemaakt van restafval en klei. Slechts een paar miljoen euro, het is maar wat de gek ervoor wil geven, lacht onze gids.

Sculpturen en ruimtelijk werk

Nieuwe toevoegingen aan de collectie worden vooral gedaan in de vorm van sculpturen en het ruimtelijk werk. Zoals de abstracte paardenbenen. De grote beeldentuin achter het museum zijn meer dan 150 beelden te zien.

Helene Kröller-Müller als bron van inspiratie

Inspirerende vrouwen zijn altijd een mooi voorbeeld. In 2005 erfde het Kröller-Müller Museum een indrukwekkende collectie van brieven tussen Helene en Sam van Deventer. Dit bracht een nieuw licht op haar leven. In het boek ‘De Eeuwigheid Verzameld’ lees je meer over haar visie, missie en leven. Je kunt ook de film kijken Helene, a woman between love and art.

Bekijk ook het museum op TripAdvisor en lees wat anderen van dit museum vonden!

Disclaimer: Ik bezocht Kröller-Muller tijdens een netwerkbijeenkomst van Flevum. De informatie heb ik met zorgvuldigheid geraadpleegd.

Sanne Bakker

Sanne Bakker is eigenaar van ensanne reist. Sanne houdt van stedentrips maken en daarbij een hoop dingen bezoeken. Ze is geïnteresseerd in kunst, musea en WW2. Ook is ze in voor echte Try before you die avonturen. Daarbij heeft ze haar diploma in de Reisjournalistiek gehaald.