Vernieuwd museum voor start-up uit de 16e eeuw – Museum Plantin-Moretus in Antwerpen

“Een mediagrootheid die meer waardering zou moeten krijgen dan Steve Jobs en Bill Gates. Met zijn start-up heeft hij baanbrekend vakmanschap geleverd. Hij heeft een ware kennishub gevormd, netwerker, verbinder en hij was een visionair zakenman.” Lovende woorden voor de uitgever Christoffel Plantin op de openingstoespraak door de Vlaamse minister van Cultuur en de schepen van Antwerpen. Museum Plantin-Moretus, bekend als het best bewaarde historische huis en enige UNESCO Werelderfgoed museum, is na een grootschalige verbouwing vanaf morgen weer open voor het publiek en nu meer dan een bedevaartsoord voor typografie- en boekenliefhebbers.

Vader van een drukkersdynastie

Christoffel Plantin belandde in halverwege de 16^e eeuw als Franse vluchteling in Antwerpen. Op de Antwerpse Vrijdagmarkt stichtte hij in ‘De Gulden Passer’ zijn start-up, drukkersdynastie en de drukkerij die misschien wel de belangrijkste van de wereld zou worden. Uitgeverij ‘Officina Plantiniana’ groeit gedurende negen generaties uit tot een wereldberoemde multinational en geeft tientallen baanbrekende boeken uit. Zo geeft hij de meertalige bijbel ‘Biblia Regia’ uit en krijgt van de Spaanse koning het privilege om deze te exporteren naar de Spaanse kolonies. Zo gaat het werk letterlijk de hele wereld over.

Nieuw museum

De drukkersdynastie bleef tot 140 jaar geleden in bedrijf. In 1876 verkoopt de negende generatie Edward Moretus Plantin zijn familie-erfgoed aan de stad Antwerpen. ‘De Gulden Passer’ wordt een museum dat boekenliefhebbers, uitgevers en drukkers van over de hele wereld aantrekt. Na 50 jaar was het museum toe aan een make-over. Het archief, waarin tienduizenden waardevolle stukken gewaarborgd zijn, was te klein en kon niet aan de condities voldoen om de stukken te conserveren. Het archief is verplaatst in een nieuw pand aan de achterzijde en daarmee kwam ruimte vrij om de tentoonstelling te vernieuwen.

Reis terug naar de Gouden Eeuw

Alsof je op huisbezoek bent bij Christoffel Plantin, dat is het gevoel wat het nieuwe museum uitstraalt. De salons zijn in authentieke staat gerenoveerd en met sfeerlicht, geluiden van ratelende persen en oog voor het boekdrukkersambacht. Je komt alles te weten over Plantin als vader, CEO, handelaar en humanist. Wist je bijvoorbeeld dat zijn vijf dochters vanaf hun vijfde al meedraaide in het bedrijf en een belangrijke rol als voorlezer in de controlekamer hadden? Meesterschilder Peter Paul Rubens was ook een vriend aan huis en portretteerde Plantin en zijn familieleden. Meerdere bekende werken behoren toe aan de collectie van het museum.

Wat is er in Museum Plantin-Moretus te zien?

Moet je eens voorstellen wat ons leven nu was geweest zonder de wereld van letters. Ik had dan niet eens deze blog kunnen schrijven! De belangrijkste boeken van de wereld hebben een ereplaats in het museum gekregen. Naast de ‘Biblia Regia’ heeft het ‘Tiende’ boekje van de wiskundige Stevin, dat werd in Antwerpen gedrukt en zou later gebruikt worden voor de maten, munten en Dollar eenheden, een plek in de collectie. Het eerste Nederlandse woordenboek, geneeskundige naslagwerk van Valverde, atlas van Ortelius en bekende botanische kaarten. Ook de twee oudste drukpersen van de wereld kregen samen met de collectie van 20.000 loden letters een nieuwe plek. Je krijgt ook uitleg over de technische aspecten van het drukproces. De grote en kleine bibliotheek op de eerste etage zijn prachtig! Plantin verzamelde bijna 30.000 boeken tijdens zijn leven. Tot slot is de 16^e eeuwse kruidentuin in de patio een pareltje in het hectische modekwartier.

Leuk van het museum:

• In het museum kun je zelf ook aan de slag met een drukproces. Maak een boekenlegger als uniek souvenir!
• Iedere laatste woensdag van de maand is het museum gratis toegankelijk.
• Met de speciale app van de Antwerpse Musea kun je een audiorondleiding volgen in het museum (en in de andere musea).

Disclaimer: Ik was uitgenodigd voor de persopening van het museum. Deze blog geeft mijn persoonlijke verslag. De historische informatie in het artikel dient om mijn verhaal te ondersteunen en deze heb ik met zorgvuldigheid geraadpleegd.

Ga je naar Antwerpen? Dan ben je wellicht ook geïnteresseerd in deze musea:

• Red Star Line
• Museum aan de Stroom

Sanne Bakker

Sanne Bakker is eigenaar van ensanne reist. Sanne houdt van stedentrips maken en daarbij een hoop dingen bezoeken. Ze is geïnteresseerd in kunst, musea en WW2. Ook is ze in voor echte Try before you die avonturen. Daarbij heeft ze haar diploma in de Reisjournalistiek gehaald.