Over miljoenen mensen en één droom – Red Star Line Museum

Verhalen van landverhuizers in het Red Star Line Museum in Antwerpen

gelijknamige museum gevestigd en een van de populaire attracties op ’t Eilandje geworden is.

Red Star Line Museum vertelt verhalen

Verhalen. Het museum in één woord omschreven. Op de historische plek wordt je vanaf de eerste drempel meegezogen op de reis die de landverhuizers maakten. Waarom ging men op reis, hoe kwamen families tot zo’n beslissing, hoe kocht je een ticket? Vragen waarop je achtereenvolgens antwoord krijgt vooral uit een persoonlijk perspectief zoals de zes jaar oude Irene Bobelijn die in 1928 de oversteek maakte. Of Familie Hutlet die al in 1892 platzak maar met wafelijzer aan boord gingen met vader, moeder en zeven kinderen. De ene migrant was Joods en vluchtte voor de komst van het nazi-regime. De ander had als derde broer in het gezin geen recht op land om een eigen boerderij te beginnen. Of de Russische Basia Cohen die haar vader achter na reisde.

Controlestation Antwerpen

Na een dagenlange treinreis door Europa en een kort verblijf in een van de pensions in Antwerpen was het eindelijk zo ver. Ontsmetting van de bagage, één uur lang douchen met azijn en benzeem, een dokterscheck van nog geen 20 seconde, vragenlijsten invullen en úren lang wachten volgde in de loodsen. Alles om de controles in Amerika voor te zijn en ziekte-epidemieën aan boord te beperken. Je kunt in het museum de geur van azijn en benzeem zelfs ruiken! Het vertrek vanaf de Rijnkaai volgde, waarbij Antwerpen veranderde tot een stip aan de horizon. Beklim in het museum de uitkijktoren en waan je in de gedachten van Irene Bobelijn, Familie Hutlet of Basia Cohen terwijl je de Schelde afdrijft.

Albert Einstein: een genie op de vlucht

Onder de 2 miljoen passagiers die vanaf Antwerpen de oversteek maakte, behoorde ook Albert Einstein. Op de vlucht voor het Duitse nationalisme en antisemitisme maakte de genie in 1930 de eerste oversteek met ‘de Belgenland’. In de Verenigde Staten ging hij lessen geven en verbond zich aan de universiteit van Princeton. Einstein keerde nog één keer terug naar België voordat hij zich definitief in Amerika vestigde. In het museum kun je het verhaal van Einstein en zijn familie beluisteren en handgeschreven kaarten en zijn ontslagbrief aan de Pruisische academie op Red Star Line briefpapier bewonderen.

De toeristen en de bemanning

Het leven aan boord van het stoomschip was voor de landverhuizer, reizend in 2e of 3e klasse, totaal geen pretje: “We spent the night on sheetless bunks and most of the days standing in line for food”. Op de hoogste dekken vertoefde ook de eerste toeristen, reizend in de 1e klasse. Zonnebadend op de hoogste dekken gingen zij een vakantie als ware kosmopolieten, in het toen al hippe Amerika, tegemoet. Ook het persoonlijke verhaal van de bemanning die tienduizenden passagiers naar het beloofde land brachten, is belicht in het museum.

Het beloofde land

Na tien dagen op zee volgde een aankomst in New York met een uitgebreide check op Ellis Island. De spanning was om te snijden. Werd je definitief toegelaten of behoorde je tot de 2% die werd teruggestuurd? Voor slechts enkele was the Big Apple direct de eindbestemming. De meeste emigranten reisden nog enkele dagen door per trein. In de binnenlandse staten gingen ze op een stuk land een nieuw leven als boer tegemoet. Landverhuizers sloten tijdens de reis een bijzondere vriendschap met elkaar of zochten familie en kennissen op. Ze bleven altijd een hechte community vormen.

Een verhaal van vandaag

Ook nu zijn tienduizenden op de vlucht en op zoek naar geluk. Het museum vertelt daarom het verhaal van een universeel thema. Het Red Star Line Museum is een van de weinige emigratiemuseum in Europa en geniet ook veel interesse van Amerikanen. Zij reizen af naar Europa om bekender te worden met de ‘roots’ van hun voorouders. Het laatste gedeelte van het museum geeft je ook de gelegenheid om je persoonlijke verhaal te delen. Met wisselende tentoonstellingen in De Loods wordt tevens aandacht gegeven aan andere migratie verhalen.

Praktische informatie

• Het museum is van dinsdag t/m zondag geopend van 10.00 – 17.00 uur.
• De Loods met wisselende exposities en de MuseumBAR is vrij toegankelijk.
• Entree bedraagt €8,- voor volwassenen van 26 – 65 jaar.
• Met de Antwerp City Card kun je het museum bezoeken.
• Op de laatste woensdag van de maand gratis te bezoeken.
• Adres: Montevideostraat 3, Antwerpen.

Dit artikel schreef ik als onderdeel van de opleiding Reisjournalistiek van Fontys Hogeschool. Met dank aan Visit Antwerp en het Red Star Line Museum.

Sanne Bakker

Sanne Bakker is eigenaar van ensanne reist. Sanne houdt van stedentrips maken en daarbij een hoop dingen bezoeken. Ze is geïnteresseerd in kunst, musea en WW2. Ook is ze in voor echte Try before you die avonturen. Daarbij heeft ze haar diploma in de Reisjournalistiek gehaald.